dylonthailand   @dylonthailand	จะรู้ได้อย่างไรว่าควรใช้สีย้อมร้อน หรือ สีย้อมเย็น?   ทำไมจึงต้องใช้เกลือในการย้อมผ้า?   ควรใช้เกลือชนิดใด?   ทำไมถึงต้องซักผ้าให้สะอาดก่อนย้อม?   ทำไมถึงต้องชั่งน้ำหนักผ้า?   น้ำหนักผ้าแห้งคืออะไร?   ทำไมสีย้อมเย็น ไดล่อน จึงเป็นสีย้อมผ้าที่สีไม่ตก?   สามารถย้อมสีทับรอยด่างที่เกิดจากยาฟอกสี (Bleach) ได้หรือไม่?   สีย้อมผ้าสามารถใช้ย้อมทับผ้าที่มีลวดลายได้หรือไม่?   ผ้าสีซีดเป็นแห่งๆ ไม่สม่ำเสมอสามารถย้อมทับได้หรือไม่?   ทำไมผ้าที่ย้อมเสร็จแล้วจึงมีรอยด่าง เป็นริ้ว และสีไม่สม่ำเสมอ?   ทำไมจึงย้อมได้สีเข้มมาก?   ทำไมจึงย้อมได้สีอ่อน?   ทำไมย้อมผ้าแล้วสีไม่ติดผ้า?   ทำไมตะเข็บผ้าจึงย้อมไม่ติดสี?   ทำไมจึงมีจุดสีเม็ดเล็กๆ บนผ้าที่ย้อมเสร็จแล้ว?   สีย้อมผ้าไดล่อน สามารถผสมสีกันได้หรือไม่?   ทฤษฎีการผสมสี คืออะไร?   สีที่ละลายน้ำแล้วสามารถเก็บได้หรือไม่?   ใช้วิธีการพ่นสี การหยดสี หรือการระบายสี แทนการย้อมได้หรือไม่ และสีจะติดทนหรือไม่?   สีย้อมผ้า ไดล่อน สามารถย้อมผ้าโพลิเอสเตอร์ (Polyester) ได้หรือไม่?   สีย้อมผ้า ไดล่อน ปลอดภัยต่อเด็กหรือไม่?   มีสีย้อมผ้า “สีขาว” หรือเปล่า?   ผ้าขนสัตว์ (Wool) เมื่อย้อมแล้วจะหดหรือไม่?   น้ำกระด้างมีผลกับสีย้อมหรือไม่?   คำว่า “นำผ้าไปซักจนน้ำล้างใส” หมายความว่าอะไร?   ผ้าชิ้นเดิมสามารถย้อมด้วยสีย้อมผ้าหลายครั้งได้หรือไม่?   จะทราบได้อย่างไรว่าผ้าที่มีอยู่มีเส้นใยธรรมชาติ หรือเส้นใยสังเคราะห์?   อุปกรณ์ที่ใช้ย้อมจะมีวิธีการทำความสะอาดอย่างไร?   สีย้อมผ้าสามารถนำมา ย้อมไม้ ได้หรือไม่?       จะรู้ได้อย่างไรว่าควรใช้สีย้อมร้อน หรือ สีย้อมเย็น?   ในการเลือกใช้สีจะต้องคำนึงถึงชนิดของผ้าที่จะย้อมเป็นหลัก เพราะผ้าแต่ละชนิดจะดูดซับสีไม่เท่ากัน บางชนิดดูดสีมาก บางชนิดดูดสีน้อย หรือไม่ดูดสีเลย สีย้อมร้อน สามารถใช้ย้อมได้ทั้งผ้าเส้นใยธรรมชาติ และเส้นใยสังเคราะห์ ส่วนสีย้อมเย็น ใช้ย้อมผ้าเส้นใยธรรมชาติเท่านั้น และเป็นสีที่ไม่ตก 100% ดูรายละเอียดเพิ่มเติมได้จาก ตารางผ้า เพื่อเลือกสีให้เหมาะสมกับผ้า กลับด้านบน Go Top   ทำไมจึงต้องใช้เกลือในการย้อมผ้า?   เกลือทำหน้าหลายอย่างในการย้อมผ้า เกลือช่วยเปิดเส้นใยผ้า ทำให้เส้นใยขยายตัวและบานออกเพื่อให้สีสามารถซึม เข้าเส้นใยผ้าได้ดีขึ้น เกลือช่วยจับสีให้มาเกาะบนผ้า ทำให้ย้อมได้สีเข้มขึ้น สุดท้าย เกลือทำหน้าที่ดึงเนื้อสีออกจาก น้ำย้อมให้มาติดบนเส้นใยผ้า   กลับด้านบน Go Top   ควรใช้เกลือชนิดใด?   เกลือชนิดใดก็ได้ แต่ที่สำคัญคือต้องใช้ในปริมาณตามที่กำหนดในวิธีใช้ ถ้าใช้เกลือน้อยเกินไป ก็จะทำให้ย้อมได้สีอ่อน   กลับด้านบน Go Top   ทำไมถึงต้องซักผ้าให้สะอาดก่อนย้อม?   เพื่อให้การย้อมผ้าได้ผลดีที่สุด การซักผ้าให้สะอาดจึงเป็นสิ่งจำเป็นเพื่อกำจัดสิ่งสกปรก และคราบต่างๆ ให้หลุดออก โดยเฉพาะผ้าที่เพิ่งซื้อมาใหม่ก็ต้องซักให้สะอาด เพราะผ้าใหม่จะมีสารตกแต่งผ้า หรือแป้งที่ทำให้ผ้าแข็งตัวและอยู่ทรง สิ่งสกปรก คราบต่างๆ และสารตกแต่งผ้า จะเป็นตัวกั้นไม่ให้สีซึมเข้าเส้นใยผ้าได้ดีเท่าที่ควร จึงทำให้ย้อมได้สีอ่อน สีไม่สม่ำเสมอ และไม่คงทน   กลับด้านบน Go Top   ทำไมถึงต้องชั่งน้ำหนักผ้า?   เพื่อให้ทราบถึงปริมาณสีที่จะใช้ในการย้อม เนื่องจากสีย้อมผ้า 1 ตลับ บรรจุสีสำหรับย้อมผ้าแห้งหนัก 250 กรัม ถ้าย้อมผ้า น้ำหนักมากกว่าที่กำหนด ก็จะได้สีอ่อน แต่ถ้าย้อมผ้าน้ำหนักน้อยกว่าที่กำหนด ก็จะได้สีเข้ม ดังนั้นจึงสามารถเพิ่มหรือลด ปริมาณสีเพื่อให้ได้ความเข้มของสีที่ต้องการ ดูรายละเอียดเพิ่มเติมได้จาก ตารางแสดงน้ำหนักผ้า   กลับด้านบน Go Top   น้ำหนักผ้าแห้งคืออะไร?   น้ำหนักผ้าแห้ง คือน้ำหนักของผ้าที่ชั่งตอนที่ยังแห้งและไม่เปียกน้ำ เพื่อจะได้รู้น้ำหนักจริงของผ้า เพื่อคำนวณหาปริมาณสี ที่จะใช้   กลับด้านบน Go Top   ทำไมสีย้อมเย็น ไดล่อน จึงเป็นสีย้อมผ้าที่สีไม่ตก?   สีย้อมเย็น ไดล่อน เมื่อใช้คู่กับ เคมีช่วยย้อม (Cold Dye Fix) จะทำให้สีติดทน เพราะเคมีช่วยย้อมจะทำปฏิกิริยากับสี ทำให้เกิดการยึดเหนี่ยวของสีกับเส้นใยผ้า ซึ่งจะทำให้ทนการซักล้าง และสีไม่ตก   กลับด้านบน Go Top   สามารถย้อมสีทับรอยด่างที่เกิดจากยาฟอกสี (Bleach) ได้หรือไม่?   ยาฟอกสีจะทำลายเส้นใยของผ้า ส่งผลให้ไม่สามารถย้อมสีทับบริเวณที่เปื้อนได้ นอกจากจะนำผ้าไปซักให้สะอาดทันที ที่เปื้อน ถ้าเป็นรอยเปื้อนเล็กๆ หรือไม่ได้เปื้อนมานานก็สามารถย้อมทับด้วยสีย้อมผ้าได้   กลับด้านบน Go Top   สีย้อมผ้าสามารถใช้ย้อมทับผ้าที่มีลวดลายได้หรือไม่?   สีย้อมผ้าไม่สามารถย้อมทับลวดลายผ้าได้ เนื่องจากเป็นสีโปร่งแสง จึงทำได้เพียงเปลี่ยนสีของลวดลายไปตามหลักการผสมสี         ดูรายละเอียดเพิ่มเติมได้จาก ข้อควรคำนึงในการย้อมผ้า   กลับด้านบน Go Top   ผ้าสีซีดเป็นแห่งๆ ไม่สม่ำเสมอสามารถย้อมทับได้หรือไม่?   โดยปกติแล้วถ้านำผ้าที่มีสีไม่สม่ำเสมอมาย้อม สีที่ได้ก็จะไม่สม่ำเสมอ เพราะจะเหมือนกับการย้อมผ้าที่มีลวดลาย (ดังแสดงในข้อ Q9) ดังนั้นจึงควรทำให้ผ้ามีสีอ่อนลง และมีสีใกล้เคียงเสมอกันก่อน โดยใช้ ยากัดสี Dygon / Pre-Dye แล้วจึงนำไปย้อม   กลับด้านบน Go Top   ทำไมผ้าที่ย้อมเสร็จแล้วจึงมีรอยด่าง เป็นริ้ว และสีไม่สม่ำเสมอ?   เกิดได้จากหลายสาเหตุ:- • ไม่ได้คลี่ผ้าออกตอนนำผ้าลงย้อม ก่อนนำผ้าลงย้อมควรคลี่ผ้าออก อย่าให้กระจุกเป็นก้อน แล้วค่อยๆ จุ่มลงใน ภาชนะย้อม และกดผ้าให้จมใต้น้ำสีทั่วทั้งผืน • คนผ้าหรือพลิกผ้าน้อยเกินไป ระหว่างการย้อมผ้า ให้คนผ้าหรือพลิกผ้าตามที่ระบุในวิธีการใช้ เพราะจะทำให้ผ้า ถูกสีอย่างทั่วถึง • ภาชนะที่ใช้ย้อมเล็กเกินไป ควรใช้ภาชนะที่ใหญ่พอที่จะแช่ผ้าให้จมอยู่ใต้น้ำได้ตลอดเวลา และสามารถพลิกผ้า หรือคนผ้าได้สะดวก ไม่อัดแน่นในภาชนะย้อม • ผ้าไม่ได้ชุบน้ำให้เปียกทั่วถึง นำผ้าไปจุ่มน้ำให้ทั่ว แล้วบิดหมาดๆ ก่อนนำไปย้อม เพราะผ้าเปียกจะดูดซึมสีได้ สม่ำเสมอกว่าผ้าแห้ง • ผ้าย้อมไม่ติดสีเพราะสารตกแต่งผ้า เสื้อผ้าใหม่ส่วนมากจะมีสารตกแต่งผ้าซึ่งจะเป็นตัวทำให้สีไม่สามารถซึม เข้าเส้นใยผ้าได้ดี แต่สามารถซักออกได้โดยใช้น้ำร้อนและผงซักฟอก • ผ้าย้อมไม่ติดสีเพราะเป็นผ้าที่ผ่านกรรมวิธีพิเศษ ถ้าเป็นผ้ากันน้ำ (ผ้าร่ม) หรือผ้าที่ต้องซักแห้ง จะไม่สามารถย้อมได้ เพราะสีไม่สามารถซึมเข้าไปในเส้นใยได้   กลับด้านบน Go Top   ทำไมจึงย้อมได้สีเข้มมาก?   ใช้ปริมาณสีมากเกินไป ควรชั่งน้ำหนักผ้า และใช้สีตามอัตราส่วนของสีต่อผ้า   กลับด้านบน Go Top   ทำไมจึงย้อมได้สีอ่อน?   ใช้ปริมาณสีน้อยเกินไป หรือถ้าใช้สีย้อมร้อน อุณหภูมิของน้ำไม่ร้อนเพียงพอ ถ้าใช้สีย้อมเย็น อาจไม่ได้ใส่เกลือ หรือเคมีช่วยย้อม (Cold Dye Fix) หรือใส่น้อยเกินไป ดังนั้น จึงควรใส่เกลือ และเคมีช่วยย้อม ตามปริมาณที่กำหนด ชนิดของผ้าก็มีผลกับความเข้มของสีที่ย้อมได้ เช่น ผ้าไนล่อน ผ้าฝ้ายผสมโพลิเอสเตอร์ และผ้าขนสัตว์ จะย้อมได้สี อ่อนกว่าการย้อมผ้าฝ้าย   กลับด้านบน Go Top   ทำไมย้อมผ้าแล้วสีไม่ติดผ้า?   สีที่นำมาย้อมไม่เหมาะสมกับชนิดของผ้า เช่น ใช้ย้อมผ้าเส้นใยสังเคราะห์ 100% หรือผ้าที่ผ่านกรรมวิธีพิเศษ หรือใช้สีย้อมเย็นไปย้อมผ้าเส้นใยสังเคราะห์ ซึ่งจะทำให้สีไม่ติดผ้า   กลับด้านบน Go Top   ทำไมตะเข็บผ้าจึงย้อมไม่ติดสี?   เสื้อผ้าบางชนิดจะเย็บตะเข็บผ้าด้วยด้ายโพลิเอสเตอร์ ถึงแม้จะระบุที่ป้ายว่า “ผ้าฝ้าย 100%” (100% Cotton) เนื่องจากเส้นใยโพลิเอสเตอร์ไม่ดูดซึมสี ตะเข็บผ้าที่เย็บด้วยด้ายโพลิเอสเตอร์จึงย้อมสีไม่ติด   กลับด้านบน Go Top   ทำไมจึงมีจุดสีเม็ดเล็กๆ บนผ้าที่ย้อมเสร็จแล้ว?   จุดเล็กเกิดจากเม็ดสี่ที่ละลายสีไม่หมด ซึ่งอาจเป็นเพราะน้ำที่ใช้ละลายสีน้อยเกินไป แก้ไขได้โดยการกำจัดสีออก ด้วย ยากำจัดสี (Dygon / Pre-dye) แล้วย้อมใหม่ โดยละลายสีด้วยน้ำ 500 มิลลิลิตร (ครึ่งลิตร) แล้วคนสีให้ละลาย ให้หมด จากนั้นจึงเทสีลงในภาชนะที่ใช้ย้อม แล้วย้อมตามปกติ   กลับด้านบน Go Top   สีย้อมผ้าไดล่อน สามารถผสมสีกันได้หรือไม่?   ผสมได้ แต่ต้องผสมกันระหว่างสีชนิดเดียวกัน เช่น สีย้อมร้อนกับสีย้อมร้อน หรือ สีย้อมเย็นกับสีย้อมเย็น ในการผสมสี ควรคำนึงถึงทฤษฎีการผสมสี เช่น สีแดง ผสมกับ สีเหลือง จะได้สีส้ม เป็นต้น   กลับด้านบน Go Top   ทฤษฎีการผสมสี คืออะไร?   เนื่องจากสีย้อมผ้าเป็นสีโปร่งแสง จึงไม่สามารถย้อมผ้าสีหนึ่งให้เปลี่ยนเป็นอีกสีหนึ่งโดยสิ้นเชิง เช่น จากสีแดงเป็น สีน้ำเงิน หรือจากสีเขียวเป็นสีม่วง การย้อมผ้าจึงจำเป็นจะต้องรู้หลักของการผสมสี แต่ละครั้งที่ย้อมผ้าจึงเป็นการ ผสมสีเพิ่มให้กับผ้า ดังนั้น สีที่ได้จากการย้อมจึงขึ้นอยู่กับสีเดิมของผ้าด้วย เช่น ผ้าสีแดง ย้อมด้วยสีน้ำเงิน จะได้ผ้าสีม่วง ผ้าสีเหลือง ย้อมด้วยสีฟ้า จะได้ผ้าสีเขียว ดูรายละเอียดเพิ่มเติมได้จาก วงจรสี   กลับด้านบน Go Top   สีที่ละลายน้ำแล้วสามารถเก็บได้หรือไม่?   สีย้อมร้อน ยังสามารถเก็บได้ดีเมื่อละลายเป็นน้ำแล้ว แต่ควรคนสีให้ทั่วก่อนใช้เพราะสีอาจตกตะกอน สีย้อมเย็น เมื่อละลายเป็นน้ำแล้วสามารถเก็บไว้ได้ ไม่เกิน 1 เดือน แต่ต้องไม่ผสมเคมีช่วยย้อม (Cold Dye Fix) และเกลือ   กลับด้านบน Go Top   ใช้วิธีการพ่นสี การหยดสี หรือการระบายสี แทนการย้อมได้หรือไม่ และสีจะติดทนหรือไม่?   ได้ วิธีต่างๆ นี้สามารถนำมาใช้แทนการย้อมได้ แต่แนะนำให้ใช้กับ สีย้อมเย็นเท่านั้น โดยละลายสี เคมีช่วยย้อม และเกลือ เข้าด้วยกัน สีจะติดทนมากน้อยแค่ไหน ขึ้นอยู่กับปริมาณและความเข้มข้นของสีที่ใช้ นำผ้าที่ทำเสร็จแล้ว ไปใส่ในถุงพลาสติก มัดปากถุงให้แน่น แล้วเก็บในที่ที่มิดชิดไม่ถูกแสงแดด (เรียกว่า การหมักผ้า) ทิ้งไว้ข้ามคืน ก่อนจะนำไปซัก   กลับด้านบน Go Top   สีย้อมผ้า ไดล่อน สามารถย้อมผ้าโพลิเอสเตอร์ (Polyester) ได้หรือไม่?   ไม่ได้ เนื่องจากเส้นใยโพลิเอสเตอร์จะไม่ดูดซึมสี เว้นแต่จะย้อมในถังความดันที่อุณหภูมิสูงมากๆ ซึ่งการย้อมผ้าตาม ธรรมดาไม่สามารถทำได้   กลับด้านบน Go Top   สีย้อมผ้า ไดล่อน ปลอดภัยต่อเด็กหรือไม่?   สีย้อมผ้า ไดล่อน เป็นสีปลอดสารพิษ จึงปลอดภัยสำหรับเด็ก แต่ขอแนะนำให้ใช้ สีย้อมเย็น เพราะไม่ต้องใช้น้ำร้อน และควรอยู่ภายใต้การดูแลของผู้ใหญ่ และปฏิบัติตามคำแนะนำอย่างเคร่งครัด ไม่ควรสูดดมผงสี รับประทาน หรือดื่มน้ำสี   กลับด้านบน Go Top   มีสีย้อมผ้า “สีขาว” หรือเปล่า?   ไม่มี การย้อมผ้า คือการเพิ่มสีเข้าไปในผ้า ซึ่งจะทำให้ผ้าสีเข้มขึ้นเรื่อยๆ ทุกครั้งที่ย้อม เราไม่สามารถย้อมผ้าให้เป็น สีอ่อนลงได้ นอกจากการฟอกสีออก “สีขาว” จึงเป็นสีของผ้าที่ไม่มีสีใดใดเลย ดังนั้นจึงไม่มีสีย้อมผ้า “สีขาว”   กลับด้านบน Go Top   ผ้าขนสัตว์ (Wool) เมื่อย้อมแล้วจะหดหรือไม่?   ผ้าขนสัตว์ มีโอกาสที่จะหดตัว แต่สามารถป้องกันได้ ซึ่งการย้อมจะต้องระมัดระวังเป็นพิเศษ โดยหลีกเลี่ยงการเปลี่ยน แปลงอุณหภูมิของน้ำอย่างรวดเร็ว เช่น ไม่นำผ้าที่ย้อมในน้ำร้อนมาซักในน้ำเย็นทันที ดูรายละเอียดเพิ่มเติมได้จาก วิธีการย้อมผ้าขนสัตว์ (Wool)   กลับด้านบน Go Top   น้ำกระด้างมีผลกับสีย้อมหรือไม่?   ยังไม่พบว่าก่อให้เกิดปัญหากับการย้อมผ้า   กลับด้านบน Go Top   คำว่า “นำผ้าไปซักจนน้ำล้างใส” หมายความว่าอะไร?   หลังจากย้อมผ้าเสร็จแล้ว ให้นำผ้ามาซักในน้ำเปล่าหลายๆ ครั้งจนสะอาด ให้สังเกตดูจากน้ำที่ซักผ้า ถ้าไม่มีสีปนออกมา กับน้ำ ก็แสดงว่าสะอาดดีแล้ว   กลับด้านบน Go Top   ผ้าชิ้นเดิมสามารถย้อมด้วยสีย้อมผ้าหลายครั้งได้หรือไม่?   ผ้าชิ้นเดิมสามารถย้อมด้วยสีย้อมผ้าหลายครั้งได้หรือไม่? A: ได้ เพราะสีย้อมผ้า ไดล่อนจะไม่ทำให้ผ้าแข็ง หรือหนาขึ้น แต่สีของผ้าจะเข้มขึ้นเรื่อยๆ โดยสีที่ย้อมใหม่จะผสมกับ สีเดิมของผ้า หรือสามารถขจัดสีเดิมของผ้าให้อ่อนลงก่อน แล้วย้อมทับด้วยสีใหม่ ก็จะสามารถคงสีให้อยู่ในโทน สีอ่อนได้   กลับด้านบน Go Top   จะทราบได้อย่างไรว่าผ้าที่มีอยู่มีเส้นใยธรรมชาติ หรือเส้นใยสังเคราะห์?   วิธีทดสอบด้วยตนเองอย่างง่ายๆ เพื่อจำแนกชนิดของเส้นใย คือการตัดเศษผ้าแล้วนำมาเผาไฟ ถ้าเศษผ้านั้นค่อยๆ ไหม้ไฟ มีกลิ่นคล้ายเผากระดาษ และเป็นขี้เถ้าหมด แสดงว่าผ้านั้นเป็นผ้าเส้นใยธรรมชาติ แต่ถ้าผ้านั้นลุกติดไฟทันที มีควันสีดำ กลิ่นออกเปรี้ยว และเผาไหม้จนเป็นก้อนคล้ายพลาสติกสีดำ แสดงว่าผ้านั้นประกอบด้วยเส้นใยสังเคราะห์ ส่วนผ้าไหม และผ้าขนสัตว์ เมื่อเผาไฟแล้วจะมีกลิ่นคล้ายผมไหม้ไฟ และจะไหม้กลายเป็นก้อนขี้เถ้า   กลับด้านบน Go Top   อุปกรณ์ที่ใช้ย้อมจะมีวิธีการทำความสะอาดอย่างไร?   อุปกรณ์ต่างๆ ที่ใช้ในการย้อมผ้าสามารถทำความสะอาดได้ง่ายๆ ด้วยยาฟอกสี (Bleach) หรือใช้น้ำร้อนผสมผงซักฟอก เข้มข้นล้างทำความสะอาดหลังการย้อมได้   กลับด้านบน Go Top   สีย้อมผ้าสามารถนำมา ย้อมไม้ ได้หรือไม่?   ไม้ที่ยังไม่ได้เคลือบน้ำยา หรือเคลือบเงา สามารถนำมาย้อมได้ โดยใช้สีย้อมร้อน หรือย้อมเย็น ก็ได้ ดูรายละเอียด เพิ่มเติมได้จาก วิธีการย้อมไม้     กลับด้านบน Go Top   |  ความแตกต่างของสีย้อมร้อนและย้อมเย็น   |  ผ้าชนิดต่างๆ  |  ปัจจัยที่มีผลต่อการย้อมผ้า  | | ข้อควรคำนึงในการย้อมผ้า  | สิ่งที่ควรทำ / ไม่ควรทำ  |  ถาม - ตอบ  |  ตารางแสดงน้ำหนักผ้า  |